Nieuwe emissie-eisen voor de binnenvaart: NRMM Fase V

Het stellen van eisen aan de uitstoot van binnenvaartschepen is een recente ontwikkeling. Veel mensen herinneren zich nog wel de invoering van emissie-eisen CCR-I en CCR-II in respectievelijk 2003 en 2007. Daarna werd het een tijd stil. Er werd weliswaar gesproken over CCR-III en CCR-IV, maar deze eisen kwamen er uiteindelijk nooit.

Nieuwe hoofd- en hulpmotoren voor een binnenvaartschip moeten op dit moment voldoen aan emissie-eisen voor Non-Road Mobile Machinery (NRMM) óf van de Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR). Actuele normen voor de binnenvaart staan bekend als respectievelijk NRMM Fase IIIA en CCR-II. Deze twee normen zijn nagenoeg identiek, waarbij het verschil is dat de CCR-normen komen vanuit Straatsburg (CCR) en de NRMM-normen vanuit Brussel (Europese Unie). Door wederzijdse erkenning zijn beide normen momenteel geldig.

Onlangs is er vanuit de Europese Unie een herziening van de NRMM emissie-eisen tot stand gebracht die bekendstaat als Fase V. Dit zijn eisen van de Europese Unie aan de luchtemissies van verschillende ‘non-road’ mobiele machines, zoals locomotieven, constructiemachines, grasmaaiers, en dus ook aan binnenvaartschepen. Deze verschillende machines zijn op hun beurt weer verdeeld in verschillende categorieën, waarbij voor de binnenvaart afzonderlijke categorieën bestaan voor hoofd- (IWP) en voor hulpmotoren (IWA). Eisen worden hierbij gesteld aan verschillende luchtemissies, stikstofoxiden (NOx), fijnstof (PM), koolstofmonoxide (CO) en koolwaterstoffen (HC). Deze nieuwe eisen gaan voor nieuwe motoren onder 300 kW gelden die vanaf 2019 in de handel worden gebracht. En vanaf 2020 voor nieuwe motoren van 300 kW en hoger.

Van voorstel tot invoering

Nieuwe emissie-eisen worden niet van vandaag op morgen ingevoerd. Na meerdere jaren van consultaties van de markt en nationale overheden, kwam de Europese Commissie in september 2014 met haar voorstel. Daarop is anderhalf jaar gelobbyd en onderhandeld, alvorens er afgelopen juli door het Europees Parlement en de Raad van de EU (de ministeriële vertegenwoordiging van alle EU-lidstaten) ingestemd werd met de regelgeving. In de tussentijd zijn er aanpassingen gedaan in onder andere de eisen voor binnenvaartmotoren. Daarbij zijn de eisen voor de NOx-uitstoot in lijn gebracht met andere internationale emissie-eisen. Voor de markt is dat niet onbelangrijk, omdat menig motorenproducent de binnenvaart als een te kleine markt ziet om aparte motoren voor te ontwikkelen. Verschillen met deze andere eisen zijn er wel, bijvoorbeeld op de toegestane uitstoot van fijnstof, waardoor motoren niet zonder aanpassingen op de binnenvaartmarkt kunnen worden geplaatst.

Nieuw in deze herziening zijn een norm voor het aantal fijnstofdeeltjes en andere eisen voor de hoogte van koolwaterstoffen voor gasmotoren. Voor de Europese norm is echter gekozen om naast eisen voor het maximale gewicht aan fijnstof ook een norm op te leggen voor het aantal fijnstofdeeltjes (particulate number). De gedachte hierachter is dat kleinere fijnstofdeeltjes schadelijker zijn voor de gezondheid, en dat een norm op het daadwerkelijke aantal juist zorgt voor vermindering van deze kleine deeltjes. Omdat dit nieuw is, wordt voor het meten van het aantal deeltjes een methode ontwikkeld. Deze zal vermoedelijk in lijn zijn met het bestaande meetprotocol voor heavy-duty trucks, waar al een norm geldt voor het aantal fijnstofdeeltjes.

Om aardgasmotoren mogelijk te maken, is in de nieuwe eisen opgenomen dat de uitstoot van koolwaterstoffen (HC) voor gasmotoren hoger mag liggen. Waar dit voor een volledige dieselmotor 0,19 g/kWh is, kan dit voor een gasmotor oplopen tot 6,19 g/kWh, afhankelijk van het percentage gas dat wordt gebruikt. De voorschriften voor dual-fuelmotoren (motoren op gas en diesel) zullen nog verder worden uitgewerkt.

Effecten

Uiteindelijk zullen de nieuwe eisen leiden tot een drastische verlaging van de luchtemissies van de binnenvaart: NOx met 70-84% en PM met 92,5% lager dan CCR-II. Na invoering in 2020 zal de Europese Commissie bovendien verslag aan het Europees Parlement en de Raad van de EU uitbrengen over de haalbaarheid van nog verdere verlaging van de emissies, bijvoorbeeld met betrekking tot de koolwaterstoffen bij gasmotoren en het aantal stofdeeltjes en NOx bij de motoren.

Nieuwe emissie-eisen voor binnenvaartmotoren IWP/IWA onder NRMM Fase V, voor gasmotoren kan HC oplopen tot 6,19 g/kWh.

De complete richtlijn is te vinden via deze link.